Ως Πόντιος στην καταγωγή, ήθελα να δω το έθιμο των Κοτσαμανιών (από το τούρκικο kocaman = ο μεγαλόσωμος). Σε άλλα μέρη, είναι επίσης γνωστό ως «Μωμόγεροι». Αυτή είναι μια αρχαία παράδοση του Εύξεινου Πόντου. Η παράσταση αναφέρεται στους ιερείς του Μώμου*, του θεού του γέλιου και της σάτιρας. Η προέλευση του γεγονότος θεωρείται ότι προήλθε από την Αρχαία Ελλάδα, συγκεκριμένα τον αρχαίο Διθύραμβο, όπως κατά τους αιώνες εξελίχτηκε από τον ποντιακό πληθυσμό.
Κοτσαμάνια / Μωμόγεροι: οι Καταβολές
*Ο Μώμος προέρχεται από το ομηρικό ρήμα «Μω» που σημαίνει αναζητώ, βρίσκω ένα σφάλμα. Οι αρχαίοι Έλληνες έλεγαν ότι ο τέλειος άνθρωπος είναι αυτός για τον οποίο ο Μώμος δεν έχει τίποτε να πει. Έτσι υπάρχει η ελληνική λέξη «ά-μωμος, Άμωμος», που μεταφράζεται σε αμόλυντος. Μία κοινή χρήση είναι η αμόλυντη σύλληψη της Παναγίας (Άμωμος Σύλληψη).
Διατήρηση στον Τετράλοφο
Η παράδοση αυτή γίνεται σε πολλά μέρη της Ελλάδας, αλλά αυτή η εκδοχή που λέγεται «Κοτσαμανιά» γινόταν στην περιοχή του Πόντου, τη Λιβερά. Η Λιβέρα είχε ορισμένα προνόμια υπό την Οθωμανική Αυτοκρατορία λόγω της Μαρίας, μιας ντόπιας κοπέλας (αργότερα γνωστή ως Γκιουλμπαχάρ, αφού έγινε σουλτάνισσα). Θεωρείται ότι είναι το πιο αντιπροσωπευτικό αφού είναι το πληρέστερο, με την έννοια ότι διατηρείται ανέπαφο για πολλούς αιώνες. Πρόκειται για το πρώτο ελληνικό έθιμο που προστέθηκε στο Αρχείο άυλης κληρονομιάς της UNESCO.
Περισσότερα χωριά γύρω από τον Τετράλοφο διατηρούν αυτήν την παράδοση, όπως ο Άγιος Δημήτριος, το Ρυάκιον, τα Αλωνάκια, η Σκήτη, το Πρωτοχώρι, τα Κομνηνά, η Ασβεστόπετρα και το Καρυοχώρι.
Είχα ήδη έρθει σε επαφή με τον τοπικό Πολιτιστικό Σύλλογο Ποντίων Τετράλοφου και ευχαρίστως συμφώνησαν να με φιλοξενήσουν σε ένα δωμάτιο στο κτίριο του Συλλόγου. Έφτασα στην Κοζάνη, όπου συνάντησα ένα μέλος του συλλόγου, το Γιάννη, και τον ακολούθησα στο χωριό Τετράλοφος. Αυτό δεν απέχει πολύ από την Κοζάνη, μόλις 20 λεπτά περίπου με το αυτοκίνητο. Στο δρόμο, μπορούσες να δεις το τεράστιο εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της Κοζάνης που είναι ένα είδος ορόσημου του τόπου.
Έφτασα στο σπίτι του πατέρα του Γιάννη στον Τετράλοφο. Η μητέρα του ήταν εκεί και προσφέρθηκε να φτιάξει καφέ. Εκτός από τον καφέ, πήρα και έναν υπέροχο κουραμπιέ, ή δύο και ένα υπέροχο γλυκό του κουταλιού.
Ο Γιάννης μαζί με τον ξάδερφό του Κώστα άρχισαν να ετοιμάζονται για την εκδήλωση. Η μητέρα επέβλεπε και έδινε οδηγίες για όποιες διορθώσεις. Ο πατέρας ήρθε λίγα λεπτά αργότερα και άρχισε να δίνει οδηγίες για το πώς να προχωρήσει η όλη εκδήλωση. δεδομένου ότι η εκδήλωση προστατεύεται πλέον από την UNESCO, πιστεύει ότι θα πρέπει να αποδίδουν με ακρίβεια ακόμη και στην παραμικρή λεπτομέρεια. Στο τέλος της εκδήλωσης κάθε έτους, γίνεται μία συνέλευση στο σύλλογο για να συζητήσουν τι μπορεί να έχει πάει στραβά και τι χρειάζεται βελτίωση. Πρόκειται για την ηγετική οικογένεια των Κοτσαμανιών.
Στη συνέχεια πήγαμε στον Πολιτιστικό Σύλλογο, όπου όλοι θα συναντιόντουσαν για να ξεκινήσουν την εκδήλωση. Αυτό το μέρος θα ήταν επίσης το σπίτι μου για τις επόμενες μέρες. Φιλοξενήθηκα σε ένα παλιό, αλλά όμορφα ανακαινισμένο κτίριο. Η θέρμανση στο εσωτερικό ήταν εξαιρετική, κάτι που ήταν μια ένδειξη ενός καλού ύπνου, καθώς έξω έκανε παγωνιά.
Εκεί μέσα κάποιοι ντύθηκαν ή έκαναν τις τελευταίες προετοιμασίες. Αφού τελείωσαν όλοι, βγήκαμε έξω για μια ομαδική φωτογραφία και ήμασταν έτοιμοι να ξεκινήσουμε.
Ο Χορός των Τελετουργικών
Τα Κοτσαμανιά ξετυλίγονται με έναν μαγευτικό χορό στο ρυθμό των παραδοσιακών οργάνων. Γκάιντα (Αγγείον), Λύρα (δεν χρησιμοποιείται στον Τετράλοφο) και τύμπανο. Ξεκινούν επισκεπτόμενοι το νεκροταφείο, που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού. Κάθε φορά που σταματούν, χορεύουν τελετουργικά και κάνουν ορισμένες πράξεις.
Πρόκειται για ένα δρώμενο μετάβασης, που σχετίζεται με το πέρασμα από την παλιά χρονιά στη νέα και έχει ψυχαγωγικά και εγκωμιαστικά χαρακτηριστικά. Ολόκληρη η κοινότητα συμμετέχει ενεργά στη διαδικασία και την πλοκή του τελετουργικού, που είναι διαφορετικό κάθε χρόνο, λόγω της αυτοσχεδιαστικής πλευράς του εθίμου.
Συμβολισμοί και Τιμωρίες
Εκτός από τους μουσικούς και τους δώδεκα χορευτές (τα Κοτσαμάνια), υπάρχουν μερικοί ακόμη χαρακτήρες. Μία ή δύο νύφες, που παίζονται από άντρες, όπως στο αρχαίο ελληνικό θέατρο, ένας γέρος, μια γριά, ένας γιατρός και ο διάβολος. Υπάρχει επίσης ένας αστυνομικός (Τσανταρμάς, Τουρκικά) και ένας γιατρός. Οι παρευρισκόμενοι συμμετέχουν ενεργά προσπαθώντας να κλέψουν τη νύφη.
Εάν τα καταφέρουν, ένας Κοτσαμάνος πρέπει να έρθει να τη σώσει και ο αστυνομικός θα επιβάλλει τις κατηγορίες στον ένοχο. Η ετυμηγορία, με τη βοήθεια του γιατρού, συνήθως έχει να κάνει με το ότι ο κλέφτης άφησε τη νύφη έγκυο. Η εγκυμοσύνη σημαίνει γονιμότητα, επομένως, κατά μία έννοια, εύχονται τη γονιμότητα της γης για το επόμενο έτος.
Στη συνέχεια, ο ένοχος χρεώνεται με πρόστιμο, που σχετίζεται με την οικονομική κατάσταση του ατόμου, αλλά μπορεί να αποφασίσει να μην πληρώσει το πρόστιμο, οπότε αποφασίζεται γι' αυτόν τιμωρία που διαφέρει σε κάθε περίπτωση.
Όταν τελειώνουν στο νεκροταφείο, ξεκινούν τις επισκέψεις στο σπίτι. Κάνουν το έθιμο για δύο μέρες, 25 και 26 Δεκεμβρίου. Κάθε μέρα θα επισκέπτονται ξεχωριστά σημεία του χωριού για να έχουν χρόνο να πάνε σε κάθε σπίτι. Μόλις φτάνουν σε κάθε σπίτι, αρχίζουν να χορεύουν στην αυλή και δίνουν ευχές για τη χρονιά που έρχεται. Ο διάβολος συνήθως προσπαθεί να κάνει κάποια ζαβολιά στην οικογένεια, όπως να μετακινεί πράγματα μέσα στο σπίτι ή να κάνει κάποιου είδους ζημιά. Αντιπροσωπεύει κάθε κακό που φεύγει με το έτος που πέρασε.
Κάθε σπίτι έχει ετοιμάσει κεράσματα για όλους που αποτελούνται από τοπικές και παραδοσιακές λιχουδιές καθώς και πολύ τσίπουρο. Μέχρι να δύσει ο ήλιος, σίγουρα θα έχεις μεθύσει!
Το τσίπουρο υποτίθεται ότι βοηθάει και στο κρύο, αλλά αυτό είναι απλώς μια δικαιολογία.
Όταν πέφτει η νύχτα, όλοι επιστρέφουν μπροστά στον τοπικό Σύλλογο και αρχίζουν να χορεύουν κυκλικά. Μια φωτιά ανάβει στο γεμάτο άχυρα σάκο που κουβαλά ο γέρος, για να σηματοδοτήσει την κάθαρση από την παλιά περίοδο και ένας χορός ξεκινά γύρω από τον καιόμενο σάκο. Προσφέρεται σε όλους μία πολύ νόστιμη σούπα με κρέας φτιαγμένα από τον σύλλογο και άλλα τοπικά εδέσματα. Αφού τελειώσει η εκδήλωση, μπαίνουν στα τοπικά καφέ και το γλέντι συνεχίζεται!
Οι ποντιακή χοροί φέρνουν τους χορευτές σε έκσταση λόγω του διονυσιακού ρυθμού τους, που συνεχώς αναπτύσσεται.
Η ζωή στον Τετράλοφο
Δ.Ε.Η. και λιγνίτης
Η πλειοψηφία των κατοίκων του Τετράλοφου εργάζεται σε έναν από τους τοπικούς λιγνιτικούς σταθμούς και τα ορυχεία της Εταιρείας Ηλεκτρισμού.
Η Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού (ΔΕΗ) είναι ο παλαιότερος προμηθευτής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα. Οι ηλεκτροπαραγωγικοί σταθμοί και τα λιγνιτωρυχεία στη Μακεδονία, Ελλάδα (Κοζάνη - Πτολεμαΐδα) είναι τα μεγαλύτερα στα Βαλκάνια.
Ως φωτογράφος, με ενδιέφερε πολύ να φωτογραφίσω αυτά τα ορυχεία καθώς μου φάνηκαν σουρεαλιστικά, που έμοιαζαν με ένα σεληνιακό τοπίο. Έχοντας και εγώ ένα μηχανολογικό υπόβαθρο, τέτοια περιβάλλοντα είναι πολύ ενδιαφέροντα για μένα. Ευτυχώς κατάφερα να πάρω ειδική άδεια για να είμαι στα ορυχεία και να κάνω εικόνες.
Ο λιγνίτης υπάρχει σε αφθονία στην Ελλάδα, η οποία είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ο έκτος μεγαλύτερος στον κόσμο. Η ποσότητα έχει υπολογιστεί ότι αρκεί για τα επόμενα 45 χρόνια. 62,5 τόνοι έχουν εξορυχθεί κατά τη διάρκεια του 2006.
Σήμερα, υπάρχουν 8 λιγνιτικοί σταθμοί, που αθροίζουν το 42% της εγκατεστημένης ισχύος της ΔΕΗ και παράγουν το 56% της συνολικής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
Η χρήση του λιγνίτη για την παραγωγή ενέργειας παρέχει στην Ελλάδα περίπου 1 δισεκατομμύριο δολάρια ετησίως. Είναι ένα καύσιμο χαμηλού και ελεγχόμενου κόστους και είναι ασφαλές στη μεταφορά. Στα αρνητικά, υπάρχει σημαντική ρύπανση που συνδέεται με αυτό.
Τέσσερα λιγνιτωρυχεία, μη συμπεριλαμβανομένου του νεόδμητου «Πτολεμαΐς 5» λειτουργούν αυτή τη στιγμή στο Λιγνιτικό Κέντρο Πτολεμαΐδας – Αμύνταιου: τα Μεταλλεία Νοτίου Πεδίου, το Μεταλλείο Καρδίας, το Κύριο Ορυχείο και το Μεταλλείο Αμυνταίου (συμπεριλαμβανομένου του ορυχείου Φλώρινας). Το Λιγνιτικό Κέντρο περιλαμβάνει επίσης το Λιγνιτικό Εργοστάσιο και τον Ατμοηλεκτρικό Σταθμό LIPTOL.
Όλα τα ορυχεία, συμπεριλαμβανομένων των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της περιοχής απασχολούν περίπου 10000 εργαζόμενους (μόνιμο και εξωτερικό προσωπικό).
Το μέλλον του λιγνίτη.
Από τους πέντε σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής στην Πτολεμαΐδα και την Κοζάνη, μόνο ένας είναι νεόκτιστος (Πτολεμαΐς 5) και η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε να παροπλίσει τους άλλους τέσσερις. Ο πρώτος σταθμός έχει ήδη κλείσει (Πτολεμαΐς 1). Τα υπόλοιπα θα ακολουθήσουν σταδιακά. Σε εξέλιξη βρίσκεται δεύτερος σύγχρονος σταθμός ισχύος 450 MW (Μελίτη 2). Η κυβέρνηση αποφάσισε να προχωρήσει σταδιακά προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για τις ενεργειακές απαιτήσεις της χώρας.
Κτηνοτροφία και Γεωργία
Ένα άλλο μέρος της κοινότητας ασχολείται με την κτηνοτροφία. Αυτό είναι ως επί το πλείστον αγελάδες, αλλά μερικοί έχουν και κοτόπουλα. Η κοινότητα είναι πολύ δεμένη μεταξύ των μελών της και σε πολλές περιπτώσεις, θα βοηθήσουν κάποιον να φτιάξει ένα αγρόκτημα για να μπορέσει να βγάλει τα προς το ζην.
Οι εικόνες αυτές έγιναν τα ξημερώματα της 25ης Δεκεμβρίου, πρώτη μέρα των Κοτσαμανιών. Επισκέφτηκα τη φάρμα με τους ιδιοκτήτες και παρατήρησα τις καθημερινές δραστηριότητες καθαρισμού της φάρμας, ταΐσματος των ζώων και άρμεγμα τους. Ήπια μάλιστα και ένα φλιτζάνι ζεστό φρέσκο γάλα, κατευθείαν από την αγελάδα.
Ο Ποντιακός πληθυσμός, από την εποχή του Εύξεινου Πόντου, έχει ισχυρή παράδοση στα γαλακτοκομικά προϊόντα, οπότε μάλλον αυτό είναι κατάλοιπο του παρελθόντος. Υπάρχει επίσης ένα νόστιμο ποντιακό τυρί που λέγεται «Μιτζί» που θυμίζει μοτσαρέλα σε υφή και γεύση. Μπορείτε να το δοκιμάσετε στα σπίτια που υποδέχονται τα Κοτσαμανιά κατά τη διάρκεια του δρώμενου.
Ένα μικρότερο μέρος του πληθυσμού εκτρέφει κοτόπουλα για τα αυγά και το κρέας τους. Η σούπα κόκορα εκτιμάται ιδιαίτερα στην κοινότητα και οι ντόπιοι θα στηρίξουν τους συντοπίτες καλλιεργητές για την ποιότητα του κρέατος, το οποίο είναι ελευθέρας βοσκής και ταΐζεται σωστά.
Στη συγκεκριμένα φάρμα με κοτόπουλα, ο Κώστας διατηρεί τα εκπαιδευμένα περιστέρια του, που είναι το χόμπι του. Πρόκειται για ένα συγκεκριμένο είδος περιστεριών «tumbler» που τους αρέσει να πετούν σε μεγάλο ύψος και στη συνέχεια να βουτούν ξαφνικά προς τα κάτω. Ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία καθώς τα πουλιά βούτηξαν με τέτοια ταχύτητα που μπορούσες να ακούσεις τον θόρυβο που έκαναν λόγω αεροδυναμικής. Ακούγεται σαν ένα μικροσκοπικό μαχητικό αεροσκάφος που πετάει.
Παρχάρεμα – Μια ματιά στο παρελθόν
Πρόκειται για μια πολύ παλιά παράδοση των Ελλήνων του Πόντου που λέγεται «Παρχαρέμα (ρ.)». «Παρχάρ (ο.)» (Πέραν + Χωρίον: δίπλα στο / πέρα από το χωριό). Στην ποντιακή διάλεκτο σημαίνει τον θερινό τόπο διαμονής. Δεδομένου ότι οι ποντιακές κοινότητες ήταν παραδοσιακά γεωργοί και κτηνοτρόφοι, καλλιεργούσαν τη γη σε αυτά τα μέρη και μετακινούνταν εκεί τους καλοκαιρινούς μήνες για να καλλιεργήσουν και να βρεθούν σε πιο δροσερό μέρος, αποφεύγοντας έτσι τη ζέστη του καλοκαιριού. Σε αυτή την περιοχή της Ελλάδας διατηρούν το παρχάρι τους στο πλούσιο δάσος του Βερμίου.
Πάνω από εκατό οικογένειες μετακόμιζαν εκεί στο παρελθόν, ξεκινώντας παραδοσιακά σε ομάδες κάποια στιγμή στις αρχές Μαΐου.
Στο παρχάρεμα υπήρχε παλιά η μεγαλύτερη σε ηλικία γυναίκα, που την έλεγαν «Παρχαρομάννα». Αυτή είχε και μία μαθητευόμενη για να τη διαδεχτεί. Τοπικές μαρτυρίες λένε ότι αυτές οι γυναίκες, μαζί με τις υπόλοιπες γυναίκες της κοινότητας ήταν πολύ σκληρά εργαζόμενες και δεν υπήρχε ούτε μια ώρα της ημέρας που να κάθονται και να μην κάνουν τίποτε, ενώ οι άντρες ήταν απασχολημένοι με τη γεωργία. Ξεκινούσαν τη μέρα τους με τις δουλειές του σπιτιού και μετά πήγαιναν να μαζέψουν καυσόξυλα. Όταν κάθονταν στο σπίτι, ετοίμαζαν το μαλλί με την παραδοσιακή ρόκα που λέγεται στα Ποντιακά «καρμενέτσα».
Κατά τη διάρκεια της νύχτας επικρατούσε απόλυτη ησυχία, εκτός από το γάβγισμα των σκύλων σε περίπτωση που λύκοι πλησίαζαν στον οικισμό. Το Παρχάρ ήταν για τα παιδιά η παιδική τους χαρά και ανυπομονούσαν για την εποχή του χρόνου που θα πήγαιναν. Σήμερα, μερικές οικογένειες εξακολουθούν να διατηρούν αυτή την παράδοση.
Tradition / History - From generation to generation
Στα ελληνικά, η λέξη «Παράδοση», προέρχεται από το ρήμα «παραδίδω», (πέρα και δίδω) δηλαδή περνώ απέναντι (στην επόμενη γενιά). Ομοίως με την ετυμολογία της αγγλικής λέξης «Tradition» (από τις λατινικές λέξεις trans = πέρα και dare = δίδω, to tradere = παραδίδω και traditio - ουσιαστικό).
Έτσι, εξ ορισμού, η παράδοση είναι ένα άυλο σύνολο χαρακτηριστικών που μεταβιβάζονται από γενιά σε γενιά. Αυτό γίνεται ως επί το πλείστον προφορικά και από την εμπειρία, αλλά έχει καταβληθεί μεγάλη προσπάθεια τα τελευταία χρόνια για την καταγραφή αυτών των παραδόσεων σε γραπτή μορφή. Η UNESCO έχει δημιουργήσει ένα αρχείο της παγκόσμιας άυλης κληρονομιάς και όλο και περισσότερες από αυτές τις παραδόσεις περιλαμβάνονται σε αυτό. Τα Κοτσαμάνια, όπως προαναφέρθηκε, ήταν το πρώτο που εγγράφηκε στην Ελλάδα.
Ο Τετράλοφος βρίσκεται σε υψόμετρο 730μ, 20χλμ από την Κοζάνη. Είναι μόνο ένα μικρό χωριό 320 κατοίκων (απογραφή 2011) αλλά καταφέρνει να κρατήσει αυτές τις ισχυρές παραδόσεις. Ο πληθυσμός συνεχίζει να μειώνεται με τα χρόνια. Το 1991 ο πληθυσμός ήταν 942. Κατά την Τουρκοκρατία το χωριό ονομαζόταν «Ντορταλί» που σήμαινε τόπος με τέσσερις Αλήδες. Το όνομα «Τετράλοφος» (τέσσερις λόφοι) δόθηκε από τους λόφους που περιβάλλουν το χωριό.
Μετά τη Συνθήκη της Λωζάνης, ο τόπος κατοικήθηκε από πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη και τον Πόντο. Οι Θράκες κατάγονταν από τη θέση Ραιδεστός, το χωριό Πανίδος, ενώ ο Ποντιακός πληθυσμός προερχόταν από τις περιοχές Λιβερά και Καπίκιοϊ (σήμερα Kapuköy).
Τα κοστούμια, ειδικά η περικεφαλαία - με χάντρες, κορδέλες και καθρέφτες - και το ραβδί (ματσούκι) στα χέρια - από καρυδιά ή κρανιά με πολύχρωμες κορδέλες, φούντες και καμπάνες -, απαιτούν ιδιαίτερη δεξιοτεχνία και είναι φτιαγμένα από συγκεκριμένα άτομα που έχουν μάθει αυτή η τεχνική από παλαιότερες γενιές.
Άλλα μέρη της φορεσιάς, όπως οι κάλτσες (Ορτάρια), υφαίνονται από ηλικιωμένες έμπειρες γυναίκες, ενώ άλλα μέρη απαιτούν εκπαίδευση στην αργυροχοΐα (μενταγιόν, φυλαχτό, κοσμήματα στο στήθος).
Τέλος, η μουσική είναι αναπόσπαστο μέρος του εθίμου. Τα όργανα διδάσκονται από γενιά σε γενιά και αυτό γίνεται συνήθως με τον παραδοσιακό τρόπο που είναι πιο βιωματικός. Αυτό δημιουργεί ένα πολύ ενδιαφέρον αποτέλεσμα αφού η μουσική δεν βασίζεται σε καθορισμένους τόνους, αλλά σε όλο το ηχητικό φάσμα του οργάνου και βασίζεται στο αυτί του παίκτη. Η κατασκευή των οργάνων βασίζεται επίσης στην παράδοση και απαιτεί ειδικές γνώσεις, προφορικά μεταδιδόμενες (όπως το πότε ο κατασκευαστής χρειάζεται να κόψει το ξύλο ανάλογα με τη φάση του φεγγαριού και άλλα).
Ένα σπάνιο διονυσιακό τελετουργικό που κρατήθηκε στο πέρασμα των αιώνων και εξακολουθεί να πραγματοποιείται στις μέρες μας. Μια μεγάλη δικαιολογία για την κοινότητα και τους επισκέπτες να διασκεδάσουν και να βρεθούν μαζί. Έχω επισκεφτεί πέντε φορές τα Κοτσαμάνια, αλλά είμαι σίγουρος ότι θα τα επισκεφτώ και άλλες πολλές. Ο πλούτος των παραδόσεων, η φιλοξενία της κοινότητας και η αγνή χαρά από τον χορό σε ποντιακούς ρυθμούς, με άφθονο τσίπουρο να ρέει, κάνουν κάθε εμπειρία πραγματικά αξέχαστη.
Επίλογος
Συμπερασματικά, τα Κοτσαμάνια στον Τετράλοφο δεν είναι απλώς μια ιεροτελεστία. είναι μια ζωντανή απόδειξη της ανθεκτικότητας και του πολιτιστικού πλούτου της ποντιακής κληρονομιάς. Ο χορός, η μουσική, τα κοστούμια και η δέσμευση της κοινότητας στην παράδοση δημιουργούν μια αξέχαστη εμπειρία. Ο Τετράλοφος στέκεται ως φάρος, διασφαλίζοντας ότι η φλόγα των Κοτσαμανιών θα συνεχίσει να φωτίζει το πολιτιστικό τοπίο για τις επόμενες γενιές.
++
Comments